Poolse keuken: regionale specialiteiten

De Poolse keuken staat bekend om haar hartigheid, degelijkheid, nuchterheid en kleurrijke gerechten. Als u aan Polen en diens keuken denkt, zult u zeker denken aan de smaak van heerlijke pierogi. De typische Poolse gerechten zijn echter nog veelzijdiger. Hoewel u in het hele land Poolse specialiteiten kunt vinden, verschilt de keuken sterk per regio. De basis van de meeste gerechten is een verscheidenheid aan vlees en worst. De basisingrediënten voor groenten zijn zuurkool, rode bieten, champignons, komkommer en koolrabi. Brood, zure room en verschillende kruiden verfijnen de Poolse gerechten nog meer.

Żurek – Broodsoep op basis van zuurdesem

Waarschijnlijk het meest exotische Poolse gerecht voor onze smaakpapillen is veruit Żurek. Deze zure soep bestaat uit zuurdesem en gefermenteerd roggemeel. Deze is verrijkt met worst, aardappelen en wortelen. De groenten en knoflookworst geven de soep een stevige en hartige smaak. Soms wordt er een hardgekookt ei aan de soep toegevoegd. Om het geheel extra te verfijnen, serveren de Polen u vaak een portie mierikswortel, die u van binnenuit lekker opwarmt, vooral op koude dagen. Traditioneel wordt deze rijk gevulde soep met Pasen gegeten. Sommige restaurants serveren de soep rechtstreeks in het brood.

Broodsoep

Sandacz po polsku – Snoekbaars met ei

Door de nabijheid van de Oostzee hebben sommige vissoorten ook hun weg gevonden naar de traditionele keuken van Polen. Sandacz po polsku, snoekbaars met ei, is een populair visgerecht. De vis wordt vers gevangen in de Poolse Oostzee en vervolgens volledig schoongemaakt en gekookt met verschillende groenten in zijn eigen bouillon. Dit gerecht wordt vaak geserveerd met een ei en gesmolten boter.

Barszcz – Rode bietensoep

Barszcz is een andere bekende soepklassieker uit Polen. Verwar deze bietensoep echter niet met zijn Russische tegenhanger, borsjt. In tegenstelling tot de Russische versie bevat de Poolse soep geen vlees. De intense smaak komt van pimentzaden en knoflookteentjes. Op sommige plaatsen wordt de soep verrijkt met heerlijke Poolse dumplings.

Bietensoep

Pierogi – gevulde deegtasjes

Als er een Pools nationaal gerecht is, dan zijn het zeker de Pierogi. Dit deeggerecht lijkt qua vorm en textuur op Italiaanse ravioli, maar bevat een veel hartigere en rijkere vulling. De waarschijnlijk bekendste Pierogi Ruskie hebben een vulling van aardappelpuree en kwark. Er zijn echter nog veel meer soorten Pierogi, allemaal gevuld met andere ingrediënten. Champignons, vlees of witte kool - er is voor elk wat wils. Voor zoetekauwen zijn de beroemde deegtasjes ook verkrijgbaar met een zoete vulling. U kunt de zoete Pierogi zowel als hoofdgerecht als dessert bestellen. Typisch zijn Pierogi gevuld met kwark en rozijnen of kwark en maanzaad.

Zrazy – Jagersmaaltijd met rundvlees of everzwijn

Zrazy is een van de populairste Poolse gerechten, ook wel bekend als jagersmaaltijd. Een mengsel van spek, augurk en champignons wordt als vulling in een plakje rundvlees of everzwijnfilet gerold en vervolgens gebakken. Dit gerecht is ook te vinden in de keuken van Litouwen, Wit-Rusland en Oekraïne. Het gerecht komt echter oorspronkelijk uit Polen en werd daar vaak als ontbijt gegeten door de adel. Het vlees wordt verfijnd met een toef zure room.

Zrazy

Pączki – gefrituurd gebak gevuld met jam

Een van de bekendste Poolse desserts is Pączki. Het gefrituurde gebak van gistdeeg lijkt op Amerikaanse donuts en Duitse berliner. De vulling bestaat uit jam of vanillesaus. Traditioneel worden ze geglazuurd of bestrooid met poedersuiker op de donderdag voor Aswoensdag aan het begin van de vastentijd. Ze werden oorspronkelijk uitgevonden om alle voorraden van eieren, boter, vetten en suiker op te gebruiken voordat de vastentijd begon. Pączki zijn niet weg te denken uit de Poolse carnavalsperiode. De traditie zegt dat als u geen Pączki eet op de donderdag voor carnaval, u volgend jaar geen geluk zult hebben.

Gołąbki – koolrolletjes in tomatensaus

Ook dit Poolse gerecht heeft een lange traditie, want de wortels gaan terug tot het Byzantijnse Rijk. Hoewel koolrolletjes niet uniek zijn voor Polen, hebben ze nog steeds een zeer hoge status in de Poolse keuken en worden ze beschouwd als een feestelijk gerecht. De witte koolbladeren worden gevuld met rijst en vlees en geserveerd in een heerlijke tomatensaus.

Koolrolletjes in tomatensaus

Bigos – stoofpot als koning van de Poolse keuken

Het stoofgerecht Bigos komt in heel Polen voor en wordt vaak de koning van de Poolse keuken genoemd. Het bevat alle belangrijke Poolse basisingrediënten. Van zuurkool of witte kool tot veel vlees, worstjes en spek, alles is in dit gerecht te vinden. In Zuid-Polen vindt u variaties van het gerecht met champignons of pruimen. Voor de intense smaak worden alle ingrediënten enkele uren en soms zelfs dagen gekookt. Deze bereidingswijze zorgt ervoor dat het gerecht de smaak van alle ingrediënten absorbeert. Bigos heeft een lange traditie en is niet meer weg te denken uit de Poolse keuken. Het wordt meestal geserveerd met brood of aardappelen als bijgerecht.

Obwarzanki Krakowskie – rond gistbrood

Het gebak Obwarzanki Krakowskie kent eveneens een lange traditie. De eerste gedocumenteerde vermelding van dit ronde gistbrood dateert uit de 14e eeuw. Vanwege het koninklijke privilege mochten in die tijd alleen de bakkers in Krakau de Obwarzanki bakken. Twee strengen deeg worden in elkaar gedraaid om een krans te vormen voordat deze in kokend gezouten water worden geblancheerd. De bakker bestrooit ze vervolgens met zout, maanzaad of sesamzaad en bakt ze af in de oven. 

Rond gistbrood

Mizeria – komkommersalade

Deze gekoelde komkommersalade is een heerlijk gerecht voor warme zomerdagen. Dit gerecht bestaat uit dungesneden komkommers, gehakte uien en takjes dille. De dressing van zure room en citroensap geeft de salade zijn zomerse, frisse smaak. Het wordt vaak geserveerd als bijgerecht bij stevige hoofdgerechten zoals Bigos of Zrazy. De naam is afgeleid van het Franse woord "misère", dat het best de ironische neerbuigendheid uitdrukt die de Poolse adel vroeger ten opzichte van dit eenvoudige gerecht had.